فولاد های سمانته یا سمانتاسیون به دو دسته تقسیم می شوند: سمانته های نیکل دار و سمانته های غیر نیکل دار، که فولاد 1.7131 از جمله فولاد های سمانته غیر نیکل دار می باشد. در واقع اصطلاح سمانته یا سمانتاسیون به معنی سختکاری سطحی می باشد که در واقع نوعی عملیات حرارتی هستند که سطح نمونه سخت می گردد و مغز نمونه بدون تاثیر سختی می ماند که در واقع می گوییم سطح سخت و مغز چقرمه (نرم) است. این فولاد ترکیب شیمیایی 16 MnCR5 که در دمای 880-980 درجه سانتی گراد کربن دهی می گردد که در دمای 780-820 سطح آن سخت می شود و در دمای 150-200 درجه ی سانتی گراد، تمپر می شود و سطح آن ماکزیمم (البته سایز های ریز) به 47HRC می رسد از موارد کاربرد آن می توان به چرخ های دندانه دار و اجزاء فرمان اشاره نمود.
درصد کربن فولاد سمانته پایین و به مقدار 0.07 تا 0.25 درصد است . فولادهای سمانتاسیون علاوه بر کربن دارای عناصر آلیاژی دیگر نظیر: منگنز، سیلیسیم ، کرُم ، مولیبدن و نیکل می باشند و تحت عملیات حرارتی کربن دهی تولید می شوند . به دلیل درصد پایین کربن بعد از عملیات حرارتی سخت کاری سختی بالایی نخواهند داشت.اگر سطح فولاد با عملیات کربن دهی پرکربن شود سختی سطح بالا میرود. مقدار پایین کربن در این فولادها باعث می شود تا نتوان با سریع سرد کردن این فولادها از ناحیه آستنیتی شاهد تشکیل ریز ساختار سخت مارتنزیت در سطح آن ها بود. در نتیجه با کربن دهی به سطح این فولادها کاری میکنند تا کربن سطحی به مقداری افزایش یابد که این فولادها قابلیت آبدادن پیدا کنند و شاهد تشکیل مارتنزیت سخت پر کربن در لایه سطحی آن بود . این کربن دهی در هنگام خرید فولاد سمانتاسیون انجام نمی شود و بعد از خرید کربن دهی می شود و به شکل مورد نیاز در می آید. حداکثر نفوذ کربن 2 میلیمتر زیر سطح خواهد بود. فولادهای سمانته سطحی سخت و مغزی نرم و چقرمه و مقاومت به سایش بالایی خواهند داشت و در عین حال مقاومت به ضربه بالایی نیز دارند. همچنین بدلیل عناصر تشکیل دهنده فولاد سمانته و درصد کربن کم آن ، جوشکاری فولاد سمانته بسیار راحت است . فولادهای سمانته به دو دسته با استانداردهای مختلف تقسیم می شوند که به شرح زیر می باشند:
فولاد سمانته نوع اول
این فولاد سمانته به علت دارا بودن کرم و نیکل بالا در مقابل فشار و اصطکاک مقاومت بسیار عالی دارد. برای ساخت انواع چرخ دنده پیستون میله های هزار خار – گژن پین میل فرمان و … به کار می رود و با پلیش عالی در صنایع پلاستیک و ملامین نیز به کار می رود. با استاندارد 5919 (7210 آساب) تقریبا خواص مشابهی دارد.
فولاد سمانته نوع دوم
این فولاد سمانته نیز برای ساخت کلیه قطعاتی که باید دارای سطح بسیار سخت و مغز نرم باشند به کار می رود.مانند انواع مختلف چرخ دنده – میل فرمان – کرانویل و پیتیون و غیره در صنایع پلاستیک نیز استفاده می شود. با استاندارد 7147 تقریبا خواص مشابهی دارد. برای ساخت پوسته های فک آسیاب و میل جک های هیدرولیکی نیز به کار می رود.
فولاد های سمانتاسیون گرید های مختلفی دارد و طبیعتا قیمت و مشخصات فولاد سمانته در هر یک از گریدها متفاوت است. یکی از پر کاربردترین گریدهای فولاد سمانته، فولاد سمانته 1.7131 و فولاد سمانته 1.5920 است که امروزه فروش فولاد سمانته با این گریدها بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پس در ادامه بیشتر به آن می پردازیم!
فولاد سمانته 7131 (سمانتیون )
فولاد سمانته 1.7131 یک فولاد کربوریزه استاندارد اروپایی با قابلیت سخت شوندگی و ماشینکاری بسیار خوب است. برای بخش های بزرگتر، سختی پوسته زیاد و مقاومت در برابر سایش می تواند پس از عملیات حرارتی فراهم شود و تاثیر سختی سختی دمای پایین نیز زیاد است.
فولاد سمانتاسیون 7131 یا فولادهای سطحی سخت شونده ( Case Hardening Steels) ، معمولا بعد از کربن دهی (carburizing) و خنک شدن مورد استفاده قرار میگیرند، و عمدتا برای تولید چرخ دنده ها، خطوط لودر، عایق آب بندی یا درزگیری، و اجزای دیگر استفاده می شوند.
مشخصات منحصر به فرد فولاد سمانته ۷۱۳۱ آن را تبدیل به یکی از پر فروش ترین فولادهای بازار کرده است. برای خرید فولاد سمانته 7131 و اطلاع از قیمت فولاد سمانته ۱.۷۱۳۱ با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.
ترکیب شیمیایی
ترکیب شیمیایی فولاد 7131 سمانته در جدول زیر بیان شده است:
استاندارد | گرید فولاد | کربن | سیلیسیوم | منگنز | فسفر | گوگرد | کروم |
EN 10084 | 16MnCr5 1.7131 | 0.14-0.19 | 0.40 | 1.00-1.30 | 0.025 | ≤ 0.035 | 0.80-1.10 |
خواص فیزیکی
خواص مکانیکی
خواص مکانیکی فولاد سمانتاسیون 1.7131 ( فولاد 16MnCr5 ) عبارت اند از:
تنش تسلیم
از دیگر مشخصات فولاد سمانته می توان به تنش تسلیم آن اشاره کرد. تنش تسلیم فولاد سمانته 1.7131 یا 16MnCr5 ( بعد از سخت شدن و بازپخت در دمای 200 درجه سانتی گراد) عبارتند از :
عملیات حرارتی فولاد سمانته 7131
دماها به سانتی گراد می باشد!
فولاد سمانتاسیون 7131 بدلیل اینکه از قابلیت سخت شوندگی و ماشینکاری خوبی برخوردار است کابردهای بسیاری دارد از جمله:
فولادهای سمانتاسیون ۱.۷۱۳۱ با استانداردهای مختلفی نامگذاری شده اند که استانداردهای آن در جدول زیر نشان داده شده است:
European | ISO | USA (a) | Japan (b) | ||||
استاندارد | گرید (شماره فولاد) | استاندارد | گرید | استاندارد | گرید | استاندارد | گرید |
EN 10084 | 16MnCr5 (1.7131) | ISO 683-11 | 16MnCr5 | AISI SAE; ASTM A29/A29M | 5115 | JIS G4053 | SCr415 |
نام گذاری های دیگر فولاد ۷۱۳۱ سمانته
شماره فولاد | نماد | بوهلر قدیم | بوهلر جدید | زارشتال | پلدی | آساب |
1.7131 | 16MnCr5 | EM80 | E410 | EC80 | CE2 | 2173 |
فولاد سمانته 5920 از دسته فولادهای آلیاژی سمانتاسیون می باشد که با مشخصه 18CrNi8 در بازار موجود می باشد. درصد کربن در این فولاد بسیار پایین است به همین دلیل بعداز عملیات سخت کاری ، سختی زیادی نخواهد داشت. همچنین فولاد سمانته ۱.۵۹۲۰ حاوی عناصر تشکیل دهنده دیگری مانند کروم و نیکل است که وجود هر کدام از این عناصر موجب تغییر مشخصات فولاد سمانته ۵۹۲۰ می شود. به طور مثال وجود نیکل باعث بهبود چقرمگی فولاد می شود. فولاد سمانته 1.5920 که طبق استاندارد 1/7139 DIN آلمان شناخته شده است، سختی پذیری سطحی بالایی دارد.
ترکیب شیمیایی فولاد سمانته 1.5920
ترکیب شیمیایی فولاد ۵۹۲۰ سمانته در جدول زیر بیان شده است:
استاندارد | گرید فولاد | کربن | سیلیسیوم | منگنز | فسفر | گوگرد | کروم |
EN 10084 | 16MnCr5 1.7131 | 0.14-0.19 | 0.40 | 1.00-1.30 | 0.025 | ≤ 0.02- 0.04 | 0.80-1.10 |
کاربرد فولاد سمانته ۵۹۲۰
عملیات حرارتی فولاد سمانته ۱.۵۹۲۰
دمای پیش گرم : 150 – 200
دمای فرجینگ : 850 – 1150
دمای آنیل کاری : 650 – 700
محیط خنک شدن : روغن ، آب و حمام نمک
تمام دماها برحسب سانتی گراد می باشد!